Phần hai: Giới thiệu một số đề ôn tập-Đề 8

I – ĐỌC HIỂU (3,0 điểm) | Đọc đoạn trích: Trước kia, tôi luôn cho rằng, cách tốt nhất để quan tâm một ai đó là lo chung nỗi lo của họ. Bởi vậy, mỗi khi người thân gặp khó khăn, tôi thường không ngại ngần can dự vào, cứ như thế khó khăn của họ cũng là rắc rối của riêng tôi. Nhưng việc làm ấy không chỉ khiến cuộc sống của tôi bất ổn, mà nhiều khi còn khiến vấn đề thêm rắc rối. Thật vậy, có nhiều cách để giúp đỡ người khác mà không nhất thiết phải biến gánh nặng của họ thành gánh nặng trên vai mình. Chẳng hạn, ta có thể lắng nghe, chia sẻ, gợi mở cho họ những hướng giải quyết mới… Và quan trọng hơn hết, ta nên để họ có những suy nghĩ và cảm nhận độc lập về vấn đề mình đang mắc phải. Việc để họ tự chịu trách nhiệm với những sai lầm mà họ gây ra có thể mang lại cho họ sự thanh thản, đồng thời tái sinh nguồn năng lượng mới giúp họ hoàn thiện những thiếu sót của bản thân. Khi lắng nghe tâm sự của người nào đó, hãy tự nhủ rằng mỗi người đều có khả năng tự giải quyết vấn đề của mình và thay vì làm mọi chuyện rối tung lên bởi những phản ứng ngốc nghếch, hãy truyền cho họ sức mạnh bằng tình cảm chân thành. Ta không phải là chiếc chìa khóa có thể tháo gỡ mọi khúc mắc, cũng không thể có mặt mọi lúc mọi nơi khi người khác gặp rắc rối. Bởi thế, sẽ là sai lầm nếu ta đặt gánh nặng của người khác lên vai mình và coi đó là nhiệm vụ của bản thân. (Trích Quên hôm qua sống cho ngày mai, Tian Dayton, Ph.D, | NXB Tổng hợp Thành phố Hồ Chí Minh, 2010, tr. 28-29) – Thực hiện các yêu cầu sau: | Câu 1. Trước khi thay đổi quan điểm, tác giả đã cho rằng cách tốt nhất để quan tâm một ai đó là gì? – Câu 2. Theo tác giả, khi lắng nghe tâm sự của người nào đó, chúng ta nên có cách ứng xử như thế nào để phù hợp nhất? | Câu 3. Anh/chị có tán thành quan điểm “có nhiều cách để giúp đỡ người khác mà không nhất thiết phải biến gánh nặng của họ thành gánh nặng trên vai mình”? Vì sao? Câu 4. Theo anh/chị, thế nào là quan tâm đúng mực? II – LÀM VĂN (7,0 điểm) Câu 1 (2,0 điểm) Từ nội dung đoạn trích ở phần Đọc hiểu, anh/chị hãy viết một đoạn văn (khoảng 200 chữ) trình bày suy nghĩ của bản thân về vấn đề thế nào là thái độ quan tâm đúng mực. Câu 2 (5,0 điểm) Phân tích và so sánh vẻ đẹp tâm hồn của người phụ nữ qua hai nhân vật người “vợ nhặt” trong truyện Vợ nhặt của Kim Lân và người đàn bà hàng chài trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. Gợi ý, đáp án I- ĐỌC HIỂU Câu 1. Trước khi thay đổi quan điểm, tác giả đã cho rằng cách tốt nhất để quan tâm một ai đó là lo chung lỗi lo của họ. | Câu 2. Theo tác giả, khi lắng nghe tâm sự của người nào đó, chúng ta nên chia sẻ với họ, cho họ lời khuyên, gợi mở cho họ những cách giải quyết nhưng quan trọng nhất là hãy tự nhủ với mình và tin tưởng rằng ai cũng có khả năng tự giải quyết vấn đề của chính mình. | Câu 3. Học sinh có thể tự do nêu quan điểm của mình (tán thành/không tán thành/tán thành một phần) miễn sao cách giải thích là hợp lí và thuyết phục. Nhìn chung quan điểm “có nhiều cách để giúp đỡ người khác mà không nhất thiết phải biến gánh nặng của họ thành gánh nặng trên vai mình” là chính xác, bởi: – Bản thân chúng ta cũng luôn cần phải giải quyết những vấn đề của riêng mình. Ta không đủ sức khỏe và tâm trí để gánh hết những nỗi lo của người khác. – Giúp đỡ người khác bằng cách lắng nghe, chia sẻ, đưa ra lời khuyên sẽ giúp họ lấy lại sự tự tin, tăng cường sự tự ý thức, tự phát triển; khả năng tự lập, tự giải quyết vấn đề của người trong cuộc. Câu 4. Quan tâm là thường xuyên chú ý, lưu tâm đến một người hoặc một sự việc nào đó. Sự quan tâm trong những trường hợp khác nhau sẽ có những biểu hiện khác nhau. Quan tâm đúng mực là dành tình cảm, sự sẻ chia của mình cho người khác một cách trân trọng; ngược lại quan tâm thái quá sẽ khiến người khác có cảm giác bị trói buộc, khó chịu, nặng nề hay bị làm phiền.. . II- LÀM VĂN Câu 1. a) Về hình thức, yêu cầu: ” – Viết đúng một đoạn văn, khoảng 200 chữ. – Trình bày mạch lạc, rõ ràng, không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu,… b) Về nội dung, học sinh có thể tự do trình bày quan điểm riêng của mình miễn sao đoạn văn được triển khai một cách tự nhiên, hợp lí và thuyết phục. Có thể tham khảo những gợi ý sau đây để viết đoạn văn: – Tình yêu thương giữa người với người trong cuộc sống thể hiện bằng sự quan tâm dành cho nhau. Có nhiều cách để thể hiện sự quan tâm, tùy theo hoàn cảnh hoặc sự việc. Tuy vậy, mỗi người luôn có những khoảng không gian riêng, điều đó có nghĩa là sẽ có một mức nhất định cho mọi mối quan tâm. Dành tình cảm một cách chân thành, đầy sự chia sẻ và yêu thương nhưng không khiến cho người khác cảm thấy bị trói buộc hay bị làm phiền, đó là quan tâm đúng mực. | – Quan tâm một ai đó hay một vấn đề nào đó không có nghĩa là phải trói chặt họ ở lại bên mình mọi lúc mọi nơi. Vậy như thế nào để thể hiện sự quan tâm đối với người khác một cách đúng đắn nhất? + Quan tâm không đồng nghĩa với trói buộc. Nếu lúc nào cũng bị kèm cặp hay kiểm soát mọi hành động, chúng ta sẽ cảm thấy mất tự do. Sự quan tâm lúc đó khiến ta cảm thấy mệt mỏi và trở thành gánh nặng. | + Sự quan tâm đích thực luôn lấy chân thành làm trọng, không phải là những suy nghĩ hay hành động mang tính chiếu lệ, nửa vời. Khi trái tim bạn luôn hướng về người mà bạn quan tâm thì bạn sẽ luôn biết cách thể hiện sao cho phù hợp. Chỉ cần một dòng tin nhắn, một món quà nhỏ, một chiếc áo ấm, một lời sẻ chia,… đến đúng thời điểm thì giá trị của sự quan tâm sẽ tăng thêm gấp bội. + Thể hiện sự quan tâm nhưng vẫn phải giữ được cái tôi của chính mình. Quan tâm không đồng nghĩa với sự phô trương rầm rộ hay thể hiện tình cảm một cách bi lụy, cũng không phải là sự cung phụng người khác đến mức đánh mất cả sự tự tôn của chính mình. Quan tâm đúng mức đồng thời vẫn luôn giữ được giá trị của bản thân mình sẽ luôn giành được sự trân trọng từ người khác. . – Sự quan tâm giúp cho cuộc sống của bạn có nhiều ý nghĩa và giá trị hơn. Quan tâm là sợi dây gắn kết bạn với người thân hoặc với những người xung quanh. Nó mang lại niềm vui, niềm hạnh phúc, nụ cười, làm cho các mối quan hệ trở nên mật thiết. Nó bồi dưỡng tình yêu thương và lòng nhân ái. | Câu 2. Bài viết cần tập trung làm rõ những ý chính sau: a) Giới thiệu: Vẻ đẹp người phụ nữ là một trong những đề tài quen thuộc của văn học Việt Nam. Trong văn học giai đoạn từ năm 1945 đến hết thế kỉ XX, vẻ đẹp người phụ nữ được thể hiện qua nhiều nhân vật, trong đó có người “vợ nhặt” trong truyện Vợ nhặt của Kim Lân và người đàn bà hàng chài trong truyện Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu. b) Đây là hai nhân vật chính của hai tác phẩm. Thoáng nhìn bên ngoài, cả hai đều không có vẻ đẹp gì đặc biệt. Cô “vợ nhặt” xuất hiện trước mặt Tràng trong lần thứ hai với thân hình gầy sọp, quần áo tả tơi như tổ đỉa, khuôn mặt lưỡi cày xám – xịt chỉ còn thấy hai con mắt. Còn người đàn bà hàng chài là một người phụ nữ miền biển trạc ngoài bốn mươi, thô kệch, mặt rỗ, lúc nào cũng xuất hiện với vẻ mệt mỏi tạo ấn tượng về một cuộc đời nhọc nhằn, lam lũ. c) Nhưng nhìn sâu vào bên trong tâm hồn của họ, người đọc sẽ tìm thấy được những vẻ đẹp đáng quý. – Người “vợ nhặt”: . + Một người phụ nữ nhanh nhẹn, hoạt bát, vui vẻ như chị đã thể hiện khi gặp anh Tràng lần đầu tiên. . + Một người phụ nữ ý tứ, nghiêm trang: thái độ của chị khi cùng Trang đi về qua xóm ngụ cư (kéo nón che nghiêng nửa mặt, không được hài lòng khi bạn trẻ trêu đùa); khi đến nhà Tràng, chị chỉ ngồi nép nơi mép giường. + Vì hoàn cảnh, có lúc chị phải gồng mình lên, đanh đá, chua ngoa, đối chát nhưng chỉ cần nhận được một sự yêu thương, một nơi nương tựa, được dựa vào một mái ấm gia đình, chị lại trở về với bản tính tốt đẹp của người phụ nữ hiền thục, đảm đang, yêu cuộc sống. Anh Tràng không còn thấy vẻ chao chát, chỏng lỏn ở chị, anh chỉ thấy chị đảm đang, hiền thục, thu vén gia đình, … Trong bữa cơm ngày đói, chỉ có miếng chè cám đắng xít cổ họng, chị điềm nhiên và vào miệng, cúi mặt xuống che giấu sự tủi hờn để tránh làm đau lòng người mẹ chồng nghèo khổ, già nua, nhân hậu. . – Người đàn bà hàng chài: ” + Nhân vật được gọi một cách phiếm định: người đàn bà. Tuy không có tên cụ thể, vô danh như biết bao người đàn bà vùng biển khác, nhưng số phận của chị được tác giả tập trung thể hiện và được người đọc quan tâm nhất trong truyện ngắn này. + Chị là một người phụ nữ đau khổ. Chị thường xuyên bị chồng đánh đập, ba ngày một trận nhỏ, năm ngày một trận lớn, nhưng vì các con, chị vẫn âm thầm chịu đựng, không tìm cách chạy trốn. + Chị thương chồng. Chị hiểu được những đau đớn, day dứt của chồng do hoàn cảnh nghèo khổ, vất vả, khó khăn đến nỗi nó khiến anh từ một người đàn ông tuy cục tính nhưng hiền lành trở thành một kẻ vũ phu. Chính vì vậy, chị đã hoàn toàn nhẫn nhục, cam chịu khi bị chồng bạo hành + Chị là người mẹ thương con. Chị lo sợ thằng Phác sẽ có những hành động nông nổi với bố, chị đã gửi con cho bố ruột của mình nuôi. Không muốn con nhìn thấy cảnh cha đánh mẹ, chị xin với chồng mỗi lần muốn đánh chị thì lên bờ mà đánh khi không có mặt con. Sở dĩ chị nhẫn nhục, chịu đựng như vậy là vì chị nghĩ đến đàn con, bởi gia đình cần có một người đàn ông trong những lúc phong ba bão táp, cùng chị nuôi nấng đàn con khôn lớn. Có thể nói đây là một sự hi sinh cao cả của chị đối với con. + Chị là một người hiểu thấu lẽ đời, tuy ít học mà tỉnh táo và sáng suốt. Không chỉ hiểu mình, chị hiểu cả tấm lòng của những người phụ nữ hàng chài. Họ biết mình đau khổ nhưng vẫn nhẫn nại, hi sinh, bao dung, chịu đau khổ để cho đàn con được nuôi dưỡng khôn lớn. Bởi người phụ nữ hàng chài không thể sống như những người phụ nữ khác, do hoàn cảnh rất riêng, quanh năm họ sống trên sông nước, gia đình nào cũng trên dưới chục đứa con. Câu chuyện của chị ở toà án huyện đã mang lại cho chánh án Đẩu và nghệ sĩ Phùng những nhận thức mới mẻ mà trước đó họ chưa từng nghĩ tới. | + Chị yêu thương gia đình và cuộc sống đầm ấm đạm bạc của gia đình. Như chi nói, trên thuyền cũng có những lúc cha con, chồng vợ vui vẻ với nh khi nhìn đàn con được ăn no. Chính vì vậy, khi chánh án Đẩu đề nghị chị li hôn với chồng, chị đã nhất định không chấp nhận. + Chị là người phụ nữ bao dung, vị tha, giàu lòng yêu thương và đức hi sinh – tiêu biểu cho vẻ đẹp truyền thống của người phụ nữ Việt Nam. d) Hai nhân vật có những nét riêng trong số phận, đặc điểm ngoại hình được khắc hoạ với những nét đậm nhạt khác nhau nhưng đều thể hiện được tâm hồn nhân hậu, hiền thục của người phụ nữ Việt Nam. Những hình ảnh như vậy mang đến cho người đọc những cảm nhận sâu sắc, là bài học quý giá để noi gương.